Theo lãnh đạo Cục Hải quan TPHCM, chiến tranh thương mại Mỹ- Trung sẽ là cơ hội để các DN Việt Nam có thể tận dụng gia tăng xuất khẩu hàng hóa sang Hoa Kỳ. Tuy nhiên, chiến tranh thương mại có thể tác động tiêu cực tới thương mại Việt Nam với nguy cơ cao về gian lận thương mại qua xuất xứ hàng hóa, chuyển tải hàng hóa bất hợp pháp sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hàng hóa của Việt Nam sang Hoa kỳ. Bên cạnh đó, trong bối cảnh hàng loạt hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã, đang và sắp đi vào thực thi, như: VKFTA, VN-EAEU FTA, AANZFTA, EVFTA, CPTPP,… dẫn đến việc cắt giảm thuế quan theo các FTA đã ký kết tạo thuận lợi, mở rộng các đối tượng được hưởng ưu đãi thuế nhập khẩu. Tuy nhiên, việc cắt giảm thuế quan cũng dẫn đến xu thế gian lận nhiều hơn về C/O để được hưởng ưu đãi ngày một gia tăng.
Tình trạng làm giả xuất xứ hàng hóa không chỉ khiến việc người tiêu dùng mất tin tưởng vào hàng hóa Việt Nam mà còn gây tác hại khôn lường đối với thương hiệu hàng Việt Nam. Chính vì lẽ đó, theo các chuyên gia, thông qua cơ chế xác định trước về xuất xứ, trị giá và phân loại mã số nhằm hỗ trợ các DN Việt Nam xuất khẩu hàng hóa sang Hoa Kỳ, và một số thị trường khác sẽ giúp DN giảm chi phí tuân thủ và giúp hạn chế các rủi ro gian lận từ xuất xứ, trị giá hải quan…
Để hạn chế những rủi ro nêu trên, phòng ngừa gian lận qua xuất xứ hàng hóa, lãnh đạo Cục Hải quan TPHCM khuyến nghị các DN, đặc biệt DN xuất khẩu, nắm bắt nhanh và chắc cơ hội này, xác định trách nhiệm, cập nhật ngay các quy định mới về thủ tục hải quan và quy tắc, điều kiện áp dụng xác định trước mã số, xuất xứ và trị giá; tuân thủ các quy định về hải quan trong quá trình XNK.
Bà Ngô Hoàng Oanh, đại diện Cục Giám sát quản lý về hải quan – Tổng cục Hải quan cho rằng, khi Việt Nam đã trở thành thành viên của rất nhiều hiệp định thương mại thế hệ mới, các DN cần tận dụng cơ hội xác định trước để áp dụng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Việc chống gian lận xuất xứ, chống chuyển tải bất hợp pháp, cơ quan Hải quan đã thực hiện từ rất lâu rồi chứ không phải khi có chiến tranh thương mại Mỹ – Trung mới triển khai. Tuy nhiên, khi cuộc chiến thương mại xảy ra, việc chống gian lận về xuất xứ đặc biệt là hàng Trung Quốc đội lốt hàng Việt Nam để xuất khẩu sẽ được quan tâm đẩy mạnh thực hiện, tránh hiện tượng doanh nghiệp lợi dụng mượn đường Việt Nam để xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ.
Theo đại diện Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, cùng với cơ quan quản lý, khi có thông tin về chính sách thương mại của Hoa Kỳ đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, VCCI đã có những thông tin cảnh báo đối với các điểm cấp C/O nhằm tăng cường kiểm tra, giám sát đối với việc cấp C/O cho hàng hóa xuất khẩu, tránh xảy ra tình trạng hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc vào Việt Nam không gia công, sản xuất mà chỉ mượn đường để XK!